Февраль
5-те Тываның үндезин культура тɵвүнге билдингир, сураглыг чогаалчы, Тываның
болгаш Россияның Чогаалчылар эвилелиниң кежигүнү, башкы Мария Амын-ооловна Күжүгеттиң чаа
үнген «Бүрү болгаш мен» деп номунуң
таныштырылгазы болуп эрткен.
М.
А. Күжүгет Барыын-Хемчик районнуң Биче-Аяңгатыгга март 22-де 1955 чылда тɵрүттүнген.
Чаш болгаш элээди назыны Аяңгаты суурга эртип, аңаа ортумак школаны дооскан.
Кызылдың күрүнениң башкы институдунуң тыва дыл болгаш чогаал салбырын
чедиишкинниг дооскан. Ол Барлыктың, Тээлиниң, Ак-Довурактың школаларынга орус, тыва
дыл кичээлдерин башкылап турган. 1997 чылдан эгелеп Тываның күрүне
университединиң тыва дыл, литература кафедразының улуг башкызы болгаш
литературлуг музейниң эргелекчизи болгаш тургузукчузу. М. А. Күжүгет 8 номнуң
автору: «Сактыышкыным чадаганы», «Салымымның кавайы», «Идегел», «Сеткилим
орбазында», «Хайыра» дээш оон-даа ɵске.
Ном
таныштырылгазынга эртем ажылдакчылары, чогаалчылар, Тываның күрүне
университединиң башкылары, сургуулдары, база чогаалчының мɵгейикчилери келген. Эртемденнер
– З. Б. Самдан, У. А. Донгак, башкылар
– Е. Т. Чамзырын, М. Б. Мартан-оол, А. М.
Соян, чогаалчылар – Н. Д. Серенот, Л.
Х. Иргит, С. М. Ондур, Э. О. Норбу, артистер – Н. К. Наксыл, А. Ш.-Д. Куулар дээш оон-даа ɵскелерни адап болур.
Хемчегниң
каастакчылары Тываның В. Ш. Кɵк-оол аттыг хɵгжүм-шии театрының артистери Н. К. Наксыл, А. Ш.-Д. Куулар чогаалчының
«Чуртталганың
чуузазы», «Кызыл арын» деп проза-шүлүктерин аалчыларарга солун кылдыр
номчуп күүсеткеннер. Дараазында сургуулдар Ч.
Ховалыг, О. Элбек, С. Шивитпей, Н. Монгуш болгаш ɵскелер-даа чогаалчының
шүлүктерин чугаалап, кежээни каастааннар.
Чогаалчыныӊ «Ачамга» деп шүлүүнге чараш аялганы чогааткаш, К. Коӊзай ырлап күүсеткен. База ол ышкаш «Тывызыксыг оран» деп ырыны (аялгазы А. Йомужаптыы) М. Амын-ооловнаныӊ сургуулдары күүсеткен.
М.
А. Күжүгеттиң чогаадыкчы ажылының мɵгейикчилериниң бирээзи Э. М. Манчын чогаалчының шүлүктерин орус дылче очулдуруп турарын аалчыларга
таныштырган.
Дараазында
М. А. Күжүгеттин хɵй санныг доостурган сургуулдары башкызынга чылыг-чымчак
күзээшкиннерни, сактыышкыннарны үлежип, чугаалап турганнар.
Кежээниң тɵнчүзүнде чогаалчы М. А. Күжүгет келген аалчыларга ɵɵрүп четтиргенин илеретпишаан, солун сактыышкыннарны чугаалаан.
